Κατηγορίες ατσαλιών και οι χρήσεις τους σε Bushcraft, EDC και επιβίωση
Η μεταλλουργία στις μέρες μας, μας επιτρέπει ανάλογα με την χρήση να χρησιμοποιούμε και το κατάλληλο ατσάλι που καλύπτει τις ανάγκες μας. Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες ατσαλιών, τα ανοξείδωτα και τα ανθρακούχα.
Ανοξείδωτα είναι τα ατσάλια που μέσω προσμίξεων κατά την παραγωγή τους παρουσιάζουν μεγάλη αντοχή στην σκουριά. Τα ανοξείδωτα αν και ευρέως διαδεδομένα, μετράνε μόλις 100 χρόνια ζωής στην μεταλλουργία.
Ανθρακούχα -με απλά λόγια- ονομάζουμε τα ατσάλια που σκουριάζουν. Κατασκευάζονται χωρίς προσμίξεις για αντοχή στην οξείδωση. Οι πρώτες αναφορές παραγωγής χάλυβα στην ιστορία για κατασκευή μαχαιριών και σπαθιών είναι απο το 2300 Π.Χ. και δη από τους Χετταίους.
Τύποι και χρήση:
Στα ανοξείδωτα οι πιο διαδεδομένοι τύποι είναι 12c27, 440 (A,B,C,), 420 και D2.
To 12c27 το βρίσκουμε σε μαχαίρια κουζίνας, γενικής χρήσης και σε σουγιάδες μαζικής παραγωγής όπως οι Opinel.
Η σειρά 440 (Α,Β) και 420 εμφανίζεται σε μαχαίρια μαζικής παραγωγής με προσιτή τιμή.
Τέλος, το 440C χρησιμοποιείται σε λίγο πιο υψηλού κόστους μαχαίρια.
Στα ανθρακούχα έχουμε τους τύπους 1095, 5160 και 52100.
Με το 1095 κυρίως κατασκευάζονται λίμες μετάλλου (τουλάχιστον πριν τις μαζικές παραγωγές στην Κίνα) και σε κάποιες περιπτώσεις ελατήρια από τις σπαρτικές μηχανές που κοτσάρονται σε τρακτέρ (συνήθως μάρκας Νew Holland).
Το 5160 το συναντάμε σε σούστες φορτηγών αυτοκινήτων και σε ελατήρια αναρτήσεων οχημάτων.
Το 52100, σύμφωνα με τους καταρτισμένους Master Bladesmiths των ΗΠΑ κατατάσσεται στο TOP-3 των ατσαλιών. Με αυτό κατασκευάζουν τα εξωτερικά και εσωτερικά δαχτυλίδια των ρουλεμάν καθώς και τις μπίλιες που υπάρχουν μέσα σε αυτά.
🚨Να σημειωθεί ότι στην Αμερική η μαχαιροποιϊα είναι επάγγελμα που χαίρει σεβασμού στην κοινωνία και μάλιστα προϋποθέτει φοίτηση 2 ετών στην σχετική σχολή (και αποφοίτηση) και να μπορεί κάποιος επίσημα να λέγεται Bladesmith.
Συμπέρασμα:
🪶 Για κυνηγετική χρήση: Προτιμάμε μαχαίρια φτιαγμένα ιδανικά από τα ατσάλια 1095 και 52100, η διατήρηση της αιχμηρότητας τους σε συνδυασμό με την ποιότητα της κόψης στο κατάλληλο πλάτος και πάχος λάμας, το κάνουν εργαλείο αναπόσπαστο σε κάποιον γνώστη εκδοράς θηραμάτων.
🏕️ Για bushcraft: Το 5160 λόγω του ότι πιάνει χαμηλές σκληρότητες σε σχέση με τα άλλα ατσάλια κατά την θερμική κατεργασία, ειναι πολύ καλό για μαχαίρια που προορίζονται για batoning και γενικότερα buschcraft δραστηριότητες καθώς παραμένει ελαστικό και αντέχει στην θραύση. (Επίσης για γνώστες της σφυρηλάτησης, μπορεί να δώσει πολύ ποιοτικά τσεκούρια και άλλα εργαλεία για bushcraft και διαβίωση στη φύση).
🔪 Για επιβίωση: Το 52100 επίσης μπορεί να σταθεί σε συνθήκες διαβίωσης, πάντα με το κατάλληλο πάχος λάμας λόγω του ότι περιέχει μια μικρή ποσότητα χρωμίου (1+%) που δίνει μια έξτρα αντοχή στην διάβρωση.
🛠️ Για καθημερινή χρήση EDC: όλα τα παραπάνω είναι ιδανικά (εφόσον μιλάμε για μεταφορά και χρήση στην στεριά) καθώς μπορούν να ακονιστουν εύκολα ακόμα και με ένα απλό ακόνι τσέπης, με ένα μικρό προβάδισμα στο 52100 για τους λόγους που προαναφέραμε (έξτρα αντίσταση στην οξείδωση).
